Czy jaskrę u psów można leczyć operacyjnie?

Jaskra czyli choroba wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego jest zaliczana do chorób neurodegeneracyjnych. W jej przebiegu dochodzi do obumierania siatkówki czego konsekwencją jest nieodwracalna ślepota. Wysokie ciśnienie jest przyczyną ogromnego bólu, którego bardzo często zwierzęta nie pokazują. Ludzie chorujący na jaskrę cierpią na uporczywe bóle głowy. Dzieje się tak dlatego, że wysokie ciśnienie rozpiera gałkę oczną, powodując ucisk na nerw wzrokowy. Nerw wzrokowy jest bezpośrednim przedłużeniem mózgu więc upraszczając można powiedzieć o ucisku na mózg! Stąd głównym celem leczenia jest jak najszybsze obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz neuroprotekcja aby jak najdłużej zachować funkcję siatkówki czyli widzenie.

‍

Jaskrę możemy podzielić na pierwotną i wtórną. W przebiegu jaskry wtórnej kluczowe jest znalezienie przyczyny i jej eliminacja. Jaskrę pierwotną możemy podzielić na otwartego, zwężonego i zamkniętego kąta przesączania. Dodatkowo patologie mogą występować w obrębie więzadeł grzebieniastych będących składową kąta przesączania. Kąt przesączania to miejsce skąd „woda” fachowo nazywana cieczą wodnistą opuszcza oko. Cały czas ciecz wodnista jest produkowana i cały czas odpływa wtedy mamy równowagę i ciśnienie wewnątrzgałkowe w normie (tj. 15-25mmHg). Jeśli dochodzi do powstania wady w kącie przesączania zwierzak taki jest predysponowany do rozwoju jaskry. Dlaczego predysponowany, a nie choruje? Badania pokazują, że nie u wszystkich zwierząt z patologią kąta przesączania wystąpi klinicznie jaskra.

‍

Co robić jeśli jaskra wystąpiła? W leczeniu jaskry istotny jest czas! Jeśli zauważysz niepokojące objawy np. ślepotę, rozszerzoną źrenicę, niebieskie oko od razu udaj się do lekarza weterynarii zajmującego się okulistyką!

‍

W pierwszej kolejności w leczeniu jaskry stosuje się leki obniżające ciśnienie dopiero kiedy nie przynoszą one efektu należy rozważyć leczenie operacyjne. Jakie mamy opcje?

‍

1. Wstawienie zastawki ułatwiającej odpływ cieczy wodnistej np. zastawki Ahmeda.

‍

Zabieg ma na celu wszycie komercyjnie dostępnego implantu do twardówki oraz jego części odprowadzającej do komory przedniej oka. Zastawka otwiera się za każdym razem kiedy ciśnienie w oku jest większe niż 12 mmHg.
Mimo prostemu mechanizmowi zastawki nie są idealnym rozwiązaniem. Może dojść do ich zatkania, a co za tym idzie braku możliwości kontroli ciśnienia wewnątrzgałkowego. W badaniach przeprowadzonych w Japonii średni czas działania zastawki wyniósł 58mc.

‍

2. Laser przeztwardówkowy

‍

Zabieg polega na skierowaniu wiązki lasera w miejsce odpowiadające wyrostkom rzęskowym. Wyrostki są miejscem gdzie powstaje ciecz wodnista. Zniszczenie wyrostków ma na celu ograniczenie produkcji cieczy wodnistej, a co za tym idzie obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Na rynku dostępne są różne rodzaje lasera niemniej jednak ich skuteczność szacowana jest na ok. 50%.

‍

3. Ablacja gałki ocznej

‍

Inaczej mówiąc „zabicie” gałki ocznej od środka. W tej procedurze podaje się środki do oka, które mają na celu uszkodzenie wyrostów ciała rzęskowego tak aby przestały produkować ciecz wodnistą. Oko ulega przemianom często rozwija się zaćma, gałka oczna ulega zanikowi przez co zmniejsza się. Są badania mówiące o zwiększonym ryzyku rozwoju nowotworu w oczach po ablacji.

‍

4. Usunięcie gałki ocznej

‍

Usunięcie gałki ocznej czyli enukleacja. Wskazaniem do jej wykonania jest oko bolące i niewidzące co przy jaskrze zdarza się bardzo często.

Powyższe informacje jednoznacznie pozwalają na wyciągnięcie wniosku, że nie ma jednej skutecznej metody operacyjnej jaskry. Każda z opcji ma minusy. Dr Westermayer, u którego miałam okazję się uczyć na stażu w Północnej Karolinie zwykł mówić, że najbardziej kompleksową definicją jaskry jest zdanie; „Jaskra to zła choroba”. Zgadzam się z tym w 100%.

‍